historia leżajska

Na poczÂątek wpisujĂŞ za lata 1914-21
1. Kuczek - Jan - pporucznik - 01 PPL - VM V kl. - 1918-20

2. KwieciĂąski Karol ur. 3.11.1891 w LeÂżajsku. UkoĂączyÂł VI klasowÂą szko³ê powszechnÂą w LeÂżajsku w 1904 r. Od 15 roku Âżycia wyjeÂżdÂża z ojcem Antonim na roboty murarskie do Lwowa. W 1913 roku zostaje powoÂłany do sÂłuÂżby w wojsku austryjackim, do 10 dywizji artylerii konnej, z ktĂłrÂą w 1914 r. wyjeÂżdÂża  na front rosyjski. Dnia 2.6.1916 r. dostaje siĂŞ do niewoli rosyjskiej, w ktĂłrej przebywa 22 miesiÂące. W marcu 1918 r. ucieka i po powrocie zostaje wysÂłany na front wÂłoski. Tam po 24 godzinnym pobycie przechodzi na stronĂŞ wÂłoskÂą. W armii austryjackiej otrzymuje Tapferkeitsmedaille czyli medal za odwagĂŞ II kl. srebrny i medal III kl bronzowy We WÂłoszech wstĂŞpuje 4.11.1918 jako ochotnik do Armii Polskiej w Weronie. W lutym 1919 r. przydzielono go do 3 puÂłku artylerii polnej w La Mandria di Chivasso, a w marcu 1919 r. razem z jednostkÂą zostaje przeniesiony do Francji, gdzie otrzymujÂą niebieskie mundury francuski (stÂąd b³êkitna armia Hallera), konie, kompletne uzbrojenie itp. StamtÂąd w maju 1919 r.wyruszajÂą kolejÂą, w zaplombowanych wagonach,  do PomiechĂłwka w Polsce. W lipcu 1919 wyruszajÂą na front woÂłyĂąski. W styczniu 1920 r. zostaje rozwiÂązany 3 puÂłk artylerii polowej, jego ÂżoÂłnierze wchodzÂą w skÂład 12 puÂłku Artylerii Kresowej. Karol KwieciĂąski otrzymuje przydziaÂł do 2 baterii.  17 lutego 1920 roku „na pozycji koÂło wsi ÂŻyÂłki, nie zwaÂżajÂąc na padajÂące granaty bolszewickie, prowadziÂł ogieĂą na przeciwnika, zmuszajÂąc bateriĂŞ wroga do wycofania siĂŞ. Za czyn ten plutonowy KwieciĂąski odznaczony zostaÂł Virtuti Militari V klasy nr 924”.W marcu rozpoczynajÂą marsz na DeraÂżkĂŞ, ÂŻmirynkĂŞ ....KryÂżopol, skÂąd nastĂŞpuje odwrĂłt aÂż pod LwĂłw, w celu jego obrony. Po paru dniach z powrotem ruszajÂą na UkrainĂŞ, pod DeraÂżniĂŞ. DziaÂłania wojenne 12 puÂłku artylerii polowej skoĂączyÂły siĂŞ 15.11.1920 r.  Dywizjony po zawieszeniu broni wrĂłciÂły w okolice Tarnopola. Karol w styczniu 1921 r. zostaje zwolniony ze sÂłuÂżby wojskowej w stopniu ogniomistrza. Po powrocie do LeÂżajska obejmuje po swoim ojcu Antonim posadĂŞ koÂścielnego w koÂściele farnym.. 2.7.1922 r. bierze w LeÂżajsku Âślub z MariÂą Krukiewicz i mieli siedmioro dzieci. PosadĂŞ koÂścielnego dzieliÂł ze swoim bratem StanisÂławem. W 1937 r. zostaje w LeÂżajsku listonoszem, po uprzedniej interwencji Biura KapituÂły Orderu VM. Podczas wojny dalej piastuje stanowisko listonosza. Wspó³pracuje z AK niszczÂąc donosy do Gestapo. W jego domu na ulicy WaÂłowej odbywajÂą siĂŞ wykÂłady podchor¹¿ówki. BĂŞdÂąc na liÂście do aresztowania podczas pacyfikacji, ratuje siĂŞ dziĂŞki znajomemu Niemcowi. Po wyzwoleniu dalej wspó³pracuje z podziemiem. DziĂŞki niemu nie udaje siĂŞ donos na WoÂłyniaka a konfidentka wpada w zasadzkĂŞ.  Umiera w Sarzynie Osiedlu w 1959 r., pochowany w LeÂżajsku.
Jego synowie rĂłwnieÂż zasÂłuÂżeni dla Polski:
Eugeniusz KwieciĂąski ur. 8.8.1924 r. w LeÂżajsku ps. ÂŻyrafa. ÂŻoÂłnierz AK. Aresztowany 10 lipca 1944 r. na drodze z BrzĂłzy KrĂłlewskiej, razem z Tadeuszem PodgĂłrskim i Zbigniewem Brandtem, przez Karla Niesse. WysÂłany do  Oranienburga – Sachsenhausen, otrzymuje  nr obozowy  88081. Po wyzwoleniu nie wraca do Polski. WyjeÂżdÂża do Australii Umiera na obczyÂźnie w 1994 r.
Marian KwieciĂąski ur. 31.1.1940 w LeÂżajsku. PracowaÂł na kolei. OÂżeniÂł siĂŞ w Lubaniu ÂŚl.  W 1980 zakÂładaÂł NSZZ SolidarnoœÌ wÂśrĂłd kolejarzy. Wybrany do Komisji Krajowej SolidarnoÂści. Wstanie wojennym internowany. PrzewodniczÂący Rady Miasta Lubania. ZmarÂł w 2005 r.

PS.
W 12 puÂłku artylerii polnej sÂłuÂżyÂł rĂłwnieÂż przodek jednego z naszych kolegĂłw Jan KuÂłacz ktĂłry rĂłwnieÂż otrzymaÂł Virtuti Militari V kl. nr 1057. Rozkaz nadania z tego samego dnia co mojego dziadka tj. 26.03.1921 r.



3. NiziĂąski Tadeusz major s. Franciszka ur. 15.01.1895r. w Uhnowie, Âżonaty, emerytowany major piechoty WP, ostatni burmistrz LeÂżajska okresu miĂŞdzywojennego w latach 8.2.1934-10.9.1939, inwalida wojenny, kawaler krzyÂża Virtuti Militari V kl, rozstrzelany podczas pacyfikacji 28.5.1943.

4. PpÂłk. Ludwik Sawicki (ur. 20 VIII 1893 w LeÂżajsku-zm. 30 X 1983 LeÂżajsk); s. Antoniego i Heleny z domu CzyÂżewicz
zostaÂł odznaczony KrzyÂżem Virtuti Militari V klasy za udziaÂł w kampanii wrzeÂśniowej 1939.

5. Jan Franciszek PrzysiĂŞÂżniak [*22 sierpnia 1909r, w Krupem k. Krasnegostawu zm. 30 wrzeÂśnia 1975 w JarosÂławiu] ps "Ojciec Jan", "Marek". Odznaczony Orderem Virtuti Millitari V klasy

6. StanisÂław Olszewski herbu ÂŚlepowron Uczestnik Powstania listopadowego podoficer - 6 kompania lekko-piesza - Srebrny Odznaczony 14 WrzeÂśnia 1831. ZmarÂł na Siedlance 8.6.1888 r. w wieku 83 lat http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/doccon … p;dirids=1 s.144

7. Tadeusz Furgalski ps. Wyrwa*3.7.1890Rzeszów -7.7.1916Maniewicze. Major Legionów Polskiech. Dzieciùstwo sêdzi³ w Le¿ajsku. Odznaczony poœmiertnie za wybitne czyny bojowe VM V kl. W okresie miedzywojennym patron kó³ ZWi¹zku Strzeleckiego i organizacji harcerskich
8. Kasper Tochman, takÂże Kacper (Gaspar) Tochman (ur. 1797 w ÂŁĂŞtowni, powiat LeÂżajsk, zm. 20 grudnia 1880 w Spotsylvanii, Wirginia) – prawnik, uczestnik powstania listopadowego (1830-1831), W trakcie walk odznaczyÂł siĂŞ bohaterstwem i po bitwie pod BiaÂło³êkÂą zostaÂł odznaczony KrzyÂżem ZÂłotym Orderu Virtuti Militari.  DziaÂłacz polonijny w USA. wiĂŞcej http://pl.wikipedia.org/wiki/Kasper_Tochman

9.Stopyra Piotr ps. Lech *24.6.1894-1929. Ur. w Grodzisku w rodzinie Jana i ElÂżbiety z d. Szklana. Uk. gimn. w Rzeszowie. Od 1913 byÂł studentem  wydziaÂłu prawa UJK we Lwowie . Od 1912 byÂł czÂłonkiem okrĂŞgu rzeszowskiego Zw. Strzeleckiego. W 1913   uk.   szk.   podoficerskÂą.  Od paÂździernika  t.r.   naleÂżaÂł   do lwowskiego oddziaÂłu Zw. Strzeleckiego; jednoczeÂśnie rozpocz¹³ kurs w szkole oficerskiej. 6 VIII 1914 wstÂąpiÂł do Leg Pol.   i   zostaÂł   przydzielony  do 1 Kompanii Kadrowej (1 pp Leg). Braj udziaÂł w wyprawie kieleckiej. W bitwie pod ÂŁowczĂłwkiem /24 XII 1914/, jako d-ca plutonu, dajÂąc swym podwÂładnym przykÂład    ogromnej    odwagi,   powstrzymywaÂł kilkakrotnie ataki nieprzyjaciela, skierowane z olbrzymiÂą si³¹ na pozycje legionowe. W dalszych walkach 1 pp Leg., zawsze wzorowo prowadziÂł swĂłj oddziaÂł do walki, aÂż do chwili kiedy zostaÂł ciĂŞÂżko ranny i straciÂł lewÂą rĂŞkĂŞ. Za walecznoœÌ i poÂświĂŞcenie okazane w obliczu wroga odznaczony zostaÂł VM 5 kl., nr 7197. Z wojska zostaÂł zwolniony w sierpniu 1918, jako inwalida wojskowy. WrĂłciÂł do rodzinnego Grodziska i od 1921 prowadziÂł hurtowniĂŞ tytoniu. Zm. w Grodzisku, spoczywa na miejscowym cm. PoÂśmiertnie zostaÂł odznaczony KN. Z ÂżonÂą AnnÂą Stopyra i miaÂł troje dzieci: Jana /ur.  1920/, BronisÂława /1922/ i Adolfa /1924- 1935/. CAW, VM 72-6671

10.KarasiĂąski Zygmunt Kazimierz    /2 III 1892 - 7 IV 1971/, puÂłkownik. Ur.  w LeÂżajsku, w rodzinie Franciszka, kupca i Antoniny z d. Tanasiewicz.  W 1910 - 13 studiowaÂł prawo na UJ. W 1913/14 student WyÂższej Szk. Uprawy Ziemi - wydziaÂł leÂśnictwa w Wiedniu. NaleÂżaÂł do tajnej org. gimn. w JarosÂławiu, DruÂżyn Bartoszowych i Tow. Gimnastycznego "Sokó³". 27 VII 1914 wcielony do armii austriackiej, z przydziaÂłem do 7 pag. 1 I 1916 mianowany ppor. Por. od 1.1.1918.
W paÂździerniku 1918 przebywajÂąc na urlopie w LeÂżajsku org. oddziaÂł ochotnikĂłw skÂładajÂący siĂŞ z POWiakĂłw, dawnych legionistĂłw i zdemobilizowanych zoÂłnierzy. Rozbrojono kompaniĂŞ "DeutschmeistrĂłw" uzyskujÂąc 8 ckm i  100 kb. z amunicjÂą.1.11.t.r. ogÂłasza przejĂŞcie miasta przez wÂładze polskie. 7 XI na czele oddziaÂłu udaje siĂŞ do PrzemyÂśla na Zasanie, gdzie zostaÂł wcielony  do Gr. J. Sta-chiewicza W 2 baterii 1 paÂł Leg. bral w zajĂŞciu PrzemyÂśla, w odsieczy Lwowa. W walkach o LwĂłw uczestniczyÂł do 25.5.1919. 25.8. t.r. zostaÂł przydzielony do tworzÂącego siĂŞ 1 pag. Jako d-ca baterii w I dyonie 1.3.1920 wyruszyÂł na fr.; braÂł udziaÂł w operacji kijowskiej. 16 VI t.r, mimo zagroÂżenia ty³ów baterii, umiejĂŞtnie ferujÂąc   ogniem,   uÂłatwiÂł   wÂłasnej piechocie wycofanie siĂŞ na nowe pozycje i "bez strat wyciÂągn¹³ z ognia wÂłasnÂą bateriĂŞ jako ostatniÂą", Od 4 do 6.8 t.r- w walkach nad Bugiem odznaczyÂł siĂŞ k. m. MaÂłowa GĂłra, gdzie "stojÂąc z bateriÂą, z wysuniĂŞtego i bardzo widocznego  punktu  obserwacyjnego, umiejĂŞtnie kierowanym ogniem baterii odpieraÂł ataki nieprzyjaciela na 64 pp. Z bateriÂą odszedÂł z pozycji jako ostatni". Za czyny te odznaczony VM 5 W. /nr 4319/, 1 Xl t.r. awansowaÂł na kpt.; wyznaczony zostaÂł na adiutanta dyonu 1 pag. Po wojnie min. w 1922 sformowaÂł II dyon dla 2 pag w PrzemyÂślu, dyrektor nauk w Szk. Pchor. Rez. Artylerii, d-ca 6 dak, d-ca 31 pal. Od 30 VIII 1939 d-ca artylerii dywizyjnej 14 DP A. P-Ăą, AwansowaÂł do stopnia pÂłk. W kampanii wrzeÂśniowej walczyÂł nad BzurÂą. W niewoli niemieckiej do 3 V 1945. Po wyzwoleniu d-ca Samodzielnego Zgrupowania OficerĂłw w Pohls. 11.12 t.r. wrĂłciÂł do Polski. PracowaÂł w Rybnickim Zjednoczeniu PrzemyÂślu WĂŞglowego. Zm. w Krakowie; pochowany w czĂŞÂści wojskowej cm. Rakowickiego - 92 kwatera 12 rzÂąd 2 grĂłb. Na nagrobku   pierwsza   zwrotka:   "ÂświĂŞta miÂłoÂści   kochanej   Ojczyzny...".   ByÂł takÂże odznaczony: VM 4 kl. /za kampaniĂŞ wrzeÂśniowÂą/, ZKZ i in. ÂŻonaty z EwÂą StyÂś, absolwentkÂą UJ. Dzieci: Jacek /ur. 23 VI 1926, mgr ekonomii/l Zuzanna, zamĂŞÂżna DarÂłak /ur. 23 IV 1930 - 27 VIII 1990, archeolog'.
CAW, 82-7835; czĂŞÂściowo na podstawie opowiadaĂą syna
11.Kasper Tochman, takÂże Kacper (Gaspar) Tochman (ur. 1797 w ÂŁĂŞtowni, powiat LeÂżajsk, zm. 20 grudnia 1880 w Spotsylvanii, Wirginia) – prawnik, uczestnik powstania listopadowego (1830-1831), dziaÂłacz polonijny w USA. Po bitwie pod BiaÂło³êkÂą zostaÂł odznaczony KrzyÂżem ZÂłotym Orderu Virtuti Militari. WiĂŞcej http://www.wojnasecesyjna.com/index.php … 40,0,0,1,0
12. JĂŞdrzej Smocza um. 1874 Uczestnik Powstania Listopadowego http://sanockabibliotekacyfrowa.pl/dlib … p;dirids=1
13. Tadeusz Ludwik Niezabitowski (1896 – 1952), ur. w LeÂżajsku. Przed pierwszÂą wojnÂą ÂświatowÂą
razem ze swym bratem CzesÂławem w ZS, po 1914 obaj poszli do LegionĂłw. W 1919 r. Tadeusz bierze udziaÂł w
odsieczy Lwowa, przeniesiony póŸniej na front polsko – bolszewicki. Uczestnik bitwy warszawskiej. Za udziaÂł
w wojnie z bolszewikami odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy. Po 1922 r. szef sztabu DOK nr VI, w
1935 r. awansowany na puÂłkownika, we wrzeÂśniu 1939 r. dowĂłdca 4 DP, ranny z resztkami dywizji przedarÂł siĂŞ
do Warszawy. Po kapitulacji stolicy wiĂŞziony w oflagach Hodamar i Murnau.
14. . Franciszek Mrowiec (1899 - 1940), ur. w LeÂżajsku. W wieku 7 lat zamieszkaÂł w RadomyÂślu nad
Sanem, uczeĂą tarnobrzeskiej CK szkoÂły Realnej, skaut, od 1913 r. w ZS, w sierpniu 1914 r. wstÂąpiÂł do LegionĂłw
gdzie sÂłuÂżyÂł jako artylerzysta. Odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy nr 4901 za bohaterski czyn w czasie
wojny polsko – bolszewickiej. Przed wybuchem drugiej wojny Âświatowej awansowany do stopnia majora.
DostaÂł siĂŞ do niewoli sowieckiej, osadzony w obozie w Starobielsku, zamordowany wiosnÂą 1940 r. w
Derkaczach pod Charkowem
15.

Jan Ku³acz, kapral WP, kawaler Orderu Virtutti Militari V kl. Urodzi³ siê 5 marca 1898 roku w Wólce £êtowskiej. Syn Wojciecha i Zofii (z d. Sowa). Ukoùczy³ czteroklasow¹ szko³ê ludow¹ w Wólce £êtowskiej. W latach 1916 -1918 ¿o³nierz armii austro-wêgierskiej. Po zakoùczeniu I wojny œwiatowej wst¹pi³ do Wojska Polskiego i w stopniu kaprala w 12. Pu³ku Artylerii Polowej bra³ udzia³ w wojnie polsko-bolszewickiej.

„Dnia 28. maja rb. w wypadzie na Krzykliwce z 54 pp. odznaczyÂł siĂŞ kapral KuÂłacz Jan jako dowĂłdca dziaÂła. Mianowicie, kiedy po³¹czenie telefoniczne z punktem obserwacyjnym byÂło przez granaty nieprzyjacielskie zerwane, kapral KuÂłacz wywiĂłzÂł dziaÂło swe kilkaset metrĂłw dalej naprzĂłd i otworzyÂł ogieĂą na wprost, pomimo silnego ognia pancerki bolszewickiej, ktĂłra strzelaÂła kartaczami, i ognia karabinĂłw maszynowych piechoty bolszewickiej. Ogniem swym zmusiÂł do cofniĂŞcia siĂŞ prawego skrzydÂła atakujÂącej piechoty, ktĂłra okr¹¿aÂła poÂłowĂŞ baterii, kiedy zaÂś nie miaÂł ani jednego pocisku z obsÂługÂą swojÂą kryÂł ogniem z karabinĂłw rĂŞcznych. DziĂŞki czemu nieprzyjaciel cofn¹³ siĂŞ poza Krzykliwce”.

Za opisany wyÂżej czyn odznaczony zostaÂł KrzyÂżem Virtutii Militari V kl nr. 1057 (rozkaz nadania: 26.03.1921). Po wojnie oÂżeniÂł siĂŞ i miaÂł dwoje dzieci: KatarzynĂŞ i AnielĂŞ.

ÂŹrĂłdÂło: Centralne Archiwum Wojskowe. Sygn. I 482.50-4090 Kwestionarjusz s. 1-6