historia leżajska

Dzieje LeÂżajska, 1996  str.491

CERKIEW numer 1

"Cerkiew leÂżajska pod wezwaniem WniebowziĂŞcia PaĂąskiego, juÂż po przeniesieniu miasta na nowe miejsce, zbudowana byÂła w obrĂŞbie obwarowaĂą miejskich, w czĂŞÂści poÂłudniowo-zachodniej. Po latach na tym miejscu stanĂŞÂła synagoga Âżydowska. [...] Gdy Tatarzy spalili cerkiew w 1624 roku w czasie oblĂŞÂżenia miasta, to w 1661 roku w tym samym miejscu postawiono nowÂą, a gdy na skutek staroÂści groziÂła ruinÂą, zostaÂła w 1795 roku, za parocha Iwana Demuszewskiego, na nowo przebudowana. OcalaÂła w czasie poÂżaru miasta w 1811 roku, sÂłuÂżyÂła wiernym aÂż do 1832 roku. Dopiero po I wojnie Âświatowej rozebrano jÂą, przewieziono do Brzyskiej Woli i tam od nowa zbudowano"



Dzieje LeÂżajska, 1996  str.492

CERKIEW numer 2

"Wspomniana wczeÂśniej cerkiew w LeÂżajsku pod wezwaniem WniebowziĂŞcia PaĂąskiego, niewieloka w swej powierzchni, nie wystarczaÂła zwiĂŞkszajÂącej siĂŞ liczbie mieszkaĂącĂłw, stÂąd juÂż pod koniec XVII wieku przystÂąpiono do budowy drugiej cerkwi. W 1684 roku zakupiono za 70 zÂłp trzy pola: tzw. Olechowskie, Grzymkowskie i Skrutywskie na zboczu wzniesienia, tuÂż za bramÂą miejskÂą jarosÂławskÂą, a w 1686 roku za parocha Iwana Komarnickiego poÂświĂŞcono na tym miejscu cerkiew pod wezwaniem ZaÂśniĂŞcia Matki BoÂżej. Po oÂśmiu latach ta drewniana cerkiew ulegÂła poÂżarowi (1699 rok). Na tym samym miejscu postawiono nowÂą dopiero w 1720 roku, ale i tak w 1811 roku caÂłkowicie spÂłonĂŞÂła. Na tym samym miejscu wymurowano kolejny obiekt cerkiewny dopiero w latach 1828-1832, stojÂący tam po dzieĂą dzisiejszy."



Inwentarz parafialnej nowo wymurowanej Cerkwi LeÂżajskiej w roku 1833 spisany [odpis], str.9

KAPLICA

"W LeÂżajsku existowaÂła niegdyÂś parafialna cerkiew drewniana ktĂłra w roku 1811 podczas wielkiego ognia w LeÂżajsku grasujÂącego ze wszystkiemi swojemi wewnĂŞtrznemi urzÂądzeniami, sprzĂŞtami i apparatami w Inwentarzu parafialnym pod dniem 15 paÂździernika 1806 wyprowadzonym a pod dniem 12 sierpnia 1807 roku buchhalterycznie zrektyfikowanym - spaliÂła siĂŞ.  WyjÂąwszy srebra tylko cerkiewne ktĂłre od ognia uratowane [...] Po spaleniu siĂŞ wyÂżej wzmiankowanej cerkwi jak naboÂżeĂąstwo w Kaplicy drewnianej pod tytuÂłem W NiebowstÂąpienia PaĂąskiego za SynagogÂą ÂżydowskÂą w LeÂżajsku existujÂącej od poÂżaru ognia oszczĂŞdzonej aÂż do czasu Cerkwi na tem placu, gdzie dawna spaliÂła siĂŞ wymurowanej odprawiaÂło siĂŞ"


WedÂług Inwentarza - Cerkiew nr.1 nie byÂła CerkwiÂą, a KaplicÂą, zapewne ze zezwoleniem na sprawowanie kultu BoÂżego.  MaÂła ró¿nica, ale jednak.

Jako ¿e cerkiew numer 2 znajdowa³a siê do spalenia w 1811 w tym samym miejscu co nowo wybudowana œwi¹tynia w 1832 roku, to zastanawiam siê gdzie znajdowa³a siê Kaplica [Cerkiew nr.1 wed³ug prof.Pó³Ìwiartka] w s¹siedztwie synagogi.